Egeli akademisyenler TÜBİTAK projesiyle Anadolu Lekeli Semenderini mercek altına alacak
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kerim Çiçek’in yürütücülüğünü yaptığı Prof. Dr. Dinçer Ayaz ve Araş. Gör. Dr. Yusuf Bayrakcı’nın araştırmacı olarak görev aldığı “Anadolu’da Yaşayan Lekeli Semender (Salamandra infraimmaculata) Ekolojisi, Popülasyon Biyolojisi ve Filogenetik Yapısı” başlıklı proje, TÜBİTAK “1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında desteklenmeye hak kazandı.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Prof. Dr. Kerim Çiçek’i makamında ağırlayarak tebrik etti. TÜBİTAK 2021 yılı 1. döneminde ‘Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı’ kapsamında, sonraki dönemi beklemeden tekrar başvurulabilen projelerin değerlendirmesinde en çok kabul alan yükseköğretim kurumunun Ege Üniversitesi olduğunu vurgulayan Rektör Budak, “Program kapsamında Ege Üniversitesi öğretim elemanları tarafından yürütülen 25 proje destek almaya hak kazandı. Bu projelerden birisi de Prof. Dr. Kerim Çiçek’in yürütücülüğünü yaptığı proje. Farklı üniversitelerden akademisyenlerin de görev aldığı proje, Lekeli Semenderin Anadolu popülasyonlarının geniş bir ölçekte araştırılmasını ve izlenmesini hedefliyor. Proje ekibimizi tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum” dedi.
Projenin detaylarını paylaşan Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kerim Çiçek, “Proje kapsamında türün dağılış gösterdiği İç Anadolu, Doğu Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki tüm yayılış alanının taranarak, gözlemlere ve literatür kayıtlarına göre popülasyonların varlıkları, kolonizasyon veya lokal yok oluş durumları ve habitat tercihleri hakkında bilgi toplanacak. Elde edilen kayıtlar kullanılarak türün iklim değişikliğine bağlı olarak geçmiş ve gelecekteki potansiyel dağılımına yönelik tahminler de yapılacak” diye konuştu.
Proje ile Lekeli Semenderin Anadolu popülasyonlarının ekolojisi ve genetik çeşitliliği açısından değerli ipuçlarının verileceğini belirten Prof. Dr. Kerim Çiçek, ayrıca semenderin Anadolu’daki alttürleri ile ilgili bugüne kadar araştırılmamış birçok soruya da cevap bulacaklarını iletti. Yapılacak çalışmalar ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Çiçek, “Bu proje ile ilk defa türün alttürler düzeyinde habitat tercihleri, popülasyon dinamikleri ve alttür sınırları belirlenerek kapsamlı olarak popülasyon genetiği çalışılacak. Ayrıca Anadolu’da Lekeli Semenderlerin alttürlerini temsil etmesi beklenen gruplar arasındaki filogenetik ilişkiler, alttürlerin coğrafi yakınlıklarına rağmen genetik farklılıklarının yüksek olup olmadığı, alttürlerin popülasyonları içinde ve arasındaki genetik çeşitlilik ve gen alışverişi düzeylerinin nasıl olduğuna ilişkin birçok sorunun cevaplarını arayacağız” dedi.
“Araştıralım, bilelim, koruyalım”
Projenin son aşamasıyla ilgili olarak Prof. Dr. Çiçek “Bu türün tanınması, doğada zarar görmemesi ve doğal habitatının bozulmaması için yöre halkında farkındalık oluşturmalı ve insanları bilinçlendirmeliyiz. Bu doğrultuda köylüler, çiftçiler, arazi sahipleri, sivil toplum kuruluşları ve en önemli paydaş olan Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü İl Müdürlükleri başta olmak üzere bölgesel kamu kurumları ile irtibatta olacağız ve projemizin çıktılarını onlarla paylaşacağız. Tüm bu paydaşlarla proje sonunda bir günlük çalıştay düzenleyeceğiz ve türün korunmasına yönelik stratejileri planlayacağız. Araştırma projemizi destekleyen TÜBİTAK’a teşekkürlerimizi iletiyoruz” dedi.
Farklı üniversitelerden bilim insanları iş birliğinde multidisipliner bir anlayışla hazırlanan proje ile Lekeli Semenderin Anadolu popülasyonlarının geniş bir ölçekte araştırılması ve izlenmesi planlanıyor. Proje ekibinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Aksaray Üniversitesi, Adıyaman Üniversitesi ve Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nden alanında uzman 6 akademisyen de görev alıyor.
