İki üniversitenin akademisyenlerinin ortak çalışması ile yeni bir tür keşfedildi
“Hatay Sümbülü” bilim dünyasına kazandırıldı
İki üniversitenin akademisyenlerinin ortak çalışması ile yeni bir tür keşfedildi
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım ve Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Eker, Amanos Dağlarında yaptıkları keşif ile Hatay Sümbülü’nü (Muscari inundatum Yıldırım&Eker) bilim dünyasına kazandırdı.
Doç. Dr. Hasan Yıldırım, gerçekleştirdikleri uzun soluklu keşfin hikâyesini anlattı. Yıldırım, “Hatay Sümbülü’nün enteresan ve bir o kadar da trajikomik bir hikayesi mevcut. Bu bitkiyi yıllar önce, 2008 yılında Hatay ili İskenderun ilçesine bağlı Arsuz bölgesinde gerçekleştirdiğim bir TÜBİTAK projesi kapsamında, saha çalışmasında, Amanos Dağları’nın zirvelerine doğru bir platoda, sulak bir alanda toplamıştım. Ertesi yıl aynı alana düzenlediğim başka bir saha çalışması ile yine bu enteresan bitkinin detaylı incelemesini yapmak için tekrar örnek almıştım. Uzun süre boyunca çalışmalar yaptığım bitki üzerine durumunun netleştirilmesi amacı ile konuyu uzmanı olan değerli dostum ve meslektaşım Doç. Dr. İsmail Eker ile paylaştım. Saha çalışmaları ve laboratuvar çalışmalarıma ait fotoğraflar üzerinden yeni bir tür olacağı ortak kanısına vardığımız bu türü detaylı incelemek için, 2017 yılında İstanbul’da Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nde ortak bir toplantı esnasında tüm toplanmış örneklerimi yanıma almıştım. Fakat Adnan Menderes Havaalanında uçağa yetişme telaşı ile bir anlık dikkatsizlik ve dalgınlıkla tüm topladığım inceleme örneklerimi orada unutup yola çıkmıştım. Bir daha bulunamadı maalesef örnekler. Bu üzücü olayın ardından Doç. Dr. İsmail Eker, hem 2018 hem de 2020 yılında sahaya giderek tekrar örnek alıp incelemeler yaptıktan sonra bitkinin makalesini hazırladı. Tür, ‘Hatay Sümbülü’ Türkçe ismi ve ‘Muscari inundatum’ bilimsel ismi ile Taksonomik Botaniğin önemli dergilerinden biri olan Yeni Zellanda kökenli “Phytotaxa” dergisinde yayınlanarak bilim dünyasına tanıtıldı. Türün ismi yaşadığı sulak habitata istinaden verildi” diye konuştu.
Tür hakkında bilgiler veren Doç. Dr. Yıldırım, “Türkçe ismi Hatay Sümbülü olarak önerilen bu tür, Amanos Dağlarında 1300-1550 metre rakımlarda yayılış gösterir. Ülkemizde hemen her bölgede yayılış gösteren Arapsümbülü (Muscari neglectum) ve Beysümbülü (Muscari adilii) ile yakın akraba bir türdür. Müşkürüm (Muscari) cinsi, dünyada Merkezi ve Kuzey Avrupa, Kafkasya, Güney-Batı ve Merkezi Asya’da toplamda 80 civarında tür ile temsil edilir. Dünyadaki türlerinin yarısından fazlası Türkiye’de bulunur. Ülkemizde toplam 49 tür var ve bunlardan 32 tanesi ülkemize has olan, endemik türlerdir. Endemizm oranı yüzde 65 gibi yüksek bir orandır. Bu bağlamda ülkemiz, Muscari cinsinin çeşitlenme merkezlerinin başında gelir” dedi.
