Egeli spor bilimci Doç. Dr. Utku Işık’ın yenilikçi projesine TÜBİTAK’tan destek
Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Utku Işık’ın yürütücülüğünü yaptığı “Sosyal Kolaylaştırmanın Sanal Egzersiz Bisiklet Performansına Etkisinin İncelenmesi: Zihinsel Dayanıklılık ve Kişilik Özelliklerinin Rolü” başlıklı proje, TÜBİTAK 3501 Kariyer Geliştirme Programı kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.
Projede, sosyal kolaylaştırma teorilerinin (Aktivasyon Teorisi, Değerlendirme Teorisi ve Dikkat Dağıtma-Çatışma Teorisi gibi) sanal ortamlara aktarılmasıyla literatürdeki önemli boşlukların giderilmesi ve dijital olarak aracılık edilen ortamlarda insan performansına ilişkin bilgilerin genişletilmesi hedefleniyor.
Proje ekibini makamında ağırlayan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Ege Üniversitesi olarak, TÜBİTAK projelerindeki başarımızı sürdürüyoruz. Üniversitemizin spor bilimleri alanında köklü bilimsel birikimi ve büyük bir müktesebatı bulunuyor. Spor Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Utku Işık’ın yürütücülüğünde TÜBİTAK 3501 Kariyer Geliştirme Programı tarafından desteklenen bu proje, hem bireysel performans hem de dijital ortamda sosyal etkileşimlerin etkisini bilimsel açıdan ortaya koyması bakımından oldukça kıymetli. Proje yürütücüsü Doç. Dr. Utku Işık hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.
Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Utku Işık, “Dijital teknolojinin günlük yaşama entegre olması, sosyal etkileşimlerin ve bireysel performansın doğasını önemli ölçüde dönüştürmüştür. Eğitimden profesyonel işbirliğine, egzersizden e-spora kadar pek çok alanda sanal ortamların yaygınlaşması, yerleşik psikolojik teorilerin bu yeni bağlamlarda nasıl işlediğini anlamayı gerekli kılıyor. Bu noktada, bireylerin başkalarının varlığından nasıl etkilendiğini açıklayan sosyal kolaylaştırma teorilerini sanal ortama taşıyarak literatürdeki önemli boşlukları ele almayı amaçlıyoruz. Aktivasyon Teorisi, Değerlendirme Teorisi ve Dikkat Dağıtma-Çatışma Teorisi gibi yaklaşımları bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirerek dijital performans ortamlarını daha iyi anlamayı hedefliyoruz. Sanal ortamlarda ‘varlığın’ artık sadece fiziksel değil; avatarlar, görüntülü görüşmeler ve gerçek zamanlı geri bildirim gibi farklı biçimlerde ortaya çıkıyor. Bu proje ile klasik teorilerin dijital ortamlardaki karşılıklarını değerlendiriyoruz. Sanal sosyal varlığın, fiziksel ortamla benzer şekilde performans üzerinde etkili olup olmadığını sorguluyoruz. Bu durum yalnızca akademik bilgi üretimine katkı sunmakla kalmıyor, aynı zamanda dijital performans, motivasyon ve etkileşim stratejilerine de ışık tutuyor” diye konuştu.
“Harekete dayalı e-spor kültürüne bilimsel katkı”
Egzersiz içeren sanal oyunlara dikkat çeken Doç. Dr. Işık, “Genellikle e-spor denildiğinde akla strateji ve savaş oyunları geliyor. Oysa biz, hareket içeren sanal oyunların da e-sporun bir parçası olabileceğini ortaya koymak istiyoruz. Özellikle pandemi gibi zorunlu koşullarda ya da bireysel tercihle hareketin dijital ortama taşınması, sürdürülebilir yaşam kalitesi açısından çok değerli. Projemiz, bu anlamda harekete dayalı e-spor kültürünün bilimsel temellerle gelişmesine katkı sağlayabilir” dedi.
“Bireylerin yaşam kalitelerinde sürdürülebilir bir iyileşme hedefliyoruz”
Projede bireysel farklılıkları da göz önünde bulundurduklarını belirten Doç. Dr. Işık, “Katılımcıların kişilik özellikleri ve zihinsel dayanıklılık düzeyleri, sosyal kolaylaştırma etkisini anlamamız açısından önemli. Grup halinde yapılan egzersizlerde, bu değişkenler ışığında ortaya çıkacak bulgular, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde egzersiz kalitesini artırmaya yönelik değerli bilgiler sağlayacaktır. Böylece performans artışıyla birlikte bireylerin yaşam kalitelerinde de sürdürülebilir bir iyileşme hedefliyoruz” dedi.
Doç. Dr. Utku Işık’ın yürütücülüğünü yaptığı projede Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinden Doç. Dr. Ayşe Meliha Canpolat, Arş. Gör. Meral Sevinç Tırpan ve Arş. Gör. Ahmet Köksal; Bursa Uludağ Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Recep Görgülü; Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü Deneysel Psikoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Gülin Kaça yer alıyor.
