Milleyha kuşcennetinden yeni bir Yılanyastığı türü keşfedildi: “Milleyha tırşığı”
Prof. Dr. Yıldırım’dan yeni bir keşif daha…
Hatay’ın Samandağ ilçesinde yer alan Milleyha Sulak Alanı’nda, dünyada yalnızca burada yetişen ve “Arum milleyhanum” (Milleyha tirşiği) adı verilen yeni bir yılanyastığı türü keşfedildi. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve Biyolog Dr. Samim Kayıkçı tarafından gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar sonucu keşfedilen bu tür, “Arum milleyḥanum” (Milleyha Tirşiği) adıyla literatüre kazandırıldı. Yeni türü konu alan bu bilimsel makale, Türkiye’nin önde gelen taksonomi dergilerinden Bağbahçe Bilim Dergisinde yayımlandı.
Başarılı ve üretken bilim insanı Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve ekibini tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “ Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve ekibi, yeni keşifleriyle literatüre katkıda bulunmaya devam ediyor. Daha önce de pek çok yeni bitki keşfini akademik dünyaya kazandıran Hocamız, ekibiyle birlikte Hatay’ın Samandağ ilçesinde yer alan Milleyha Sulak Alanı’nda, yeni bir yılanyastığı türünü bilim dünyasına tanıttı. Kendilerini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.
Halk arasında “tirşik” olarak bilinen bitkinin yörede uzun süredir tanındığını ancak bugüne kadar bilimsel olarak tanımlanmadığını belirten Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Yılanyastığı türleri zehirli olmalarına rağmen Anadolu’nun birçok bölgesinde ‘tirşik’ adıyla bilinen türler, halk tarafından doğru yöntemlerle işlenerek lezzetli bir yemeğe dönüştürülüyor. Bu bitki ancak pişirildiği zaman tüketilebilen oldukça tehlikeli bilinmeden kullanılmaması gereken bitki türüdür. Milleyha Sulak Alanı’nda tespit edilen bu yeni türün de yörede benzer şekilde kullanıldığını gözlemledik. Bu bitkinin bilimsel adlandırmasının yanı sıra Türkçe ismini de halkın verdiği isimle, ‘Milleyha tirşiği’ olarak belirledik” dedi.
Arum L. (yılanyastığı) cinsinin dünya genelinde Avrupa’dan Orta ve Güney Asya’ya, Kuzey Afrika’ya kadar geniş bir yayılış alanına sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Bu cinse ait yaklaşık 25-30 tür bulunuyor. Türkiye’de ise Arum cinsi, Ege, Akdeniz ve Karadeniz başta olmak üzere hemen hemen tüm bölgelerde yayılış gösteriyor. Daha önce ülkemizde bu cinse ait 13 tür biliniyordu. Milleyha Sulak Alanından tanımladığımız bu yeni türle birlikte Türkiye’deki Arum türü sayısı 14’e yükseldi. Bu türle birlikte Arum cinsine ait ülkemiz endemiği tür sayısı da üçe çıktı” diye konuştu.
“Pek çok canlı için korunması gereken özel bir ekosistem”
Yeni türün sadece Milleyha Sulak Alanı’nda bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Arum milleyḥanum, şu ana kadar sadece Hatay’ın Samandağ ilçesi sınırlarında yer alan Milleyha Sulak Alanında tespit edildi. Bu bölge, yaklaşık 300 civarında bitki türü, 24 kelebek, 7 memeli, 12 sürüngen ve 3 kurbağa türüyle dikkate değer bir biyoçeşitliliğe sahip. Ancak Milleyha’nın en önemli özelliği, dünya genelinde göçmen kuşlar için kritik bir konaklama sahası olmasıdır. Bugüne kadar burada 312 kuş türü gözlemlendi. Göç yolları üzerinde yer alan bu alan, kuşların dinlenmesi ve beslenmesi açısından hayati bir öneme sahip. Dolayısıyla sadece kuşlar için değil, keşfettiğimiz bu yeni bitki türü gibi pek çok canlı için de korunması gereken özel bir ekosistem niteliği taşıyor” dedi
“Ekolojik karakter tehdit altında”
Milleyha Sulak Alanı “Mileyha Sazlığı Sulak Alanı” ismiyle mahalli öneme haiz sulak alan ilan edildiğini belirten Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “126 hektarlık bu alan, eşsiz biyolojik çeşitliliğiyle korunması gereken çok özel bir ekosistem. Ancak alan üzerinde tarıma açma, atık dökümü, yapılaşma, aşırı otlatma ve kaçak avcılık gibi ciddi insan kaynaklı tehditler mevcut. Özellikle alanın yaklaşık üçte birini kapsayan ve biyolojik çeşitlilik açısından oldukça zengin olan tampon bölge, imara açık olması nedeniyle yapılaşma baskısı altında. Son yıllarda yapılan denetimlerle kaçak avcılık azalsa da, mülkiyet sorunları ve ekolojik karakterin bozulması riski devam ediyor” dedi.
