Somut Olmayan Kültürel Mirasımız: Hıdırellez
Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü (TDAE) Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı ile İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü ortaklığında “Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) ve Türk Dünyasında Hıdırellez Uluslararası Sempozyumu” düzenlendi. Açılış konuşmalarını EÜ TDAE Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Metin Ekici ve İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Selin Bitirim Okmeydan’ın yaptığı ve çevrimiçi düzenlenen sempozyumda Hıdırellez geleneğinin yaşatıldığı pek çok ülkeden uluslararası katılımcı yer aldı.
Somut Olmayan Kültürel Miraslara sahip çıkılması adına Türkiye’de önemli çalışmalar gerçekleştirildiğini söyleyen Prof. Dr. Metin Ekici, “Türkiye, bugüne kadar toplam 25 Somut Olmayan Kültürel Miras unsurunu UNESCO listelerine kaydettirmiştir. Bunların altı tanesi kardeş ve komşu ülkelerle paylaştığımız SOKÜM unsularıdır. Bu unsurlardan biri de Bahar Bayramı Hıdırellez adıyla 2017 yılında Türkiye ve Kuzey Makedonya ortak SOKÜM unsuru olarak kaydettirdiğimiz bir mirasımızdır. Hıdırellez, karaların hâkimi olduğuna inanılan Hızır Nebi ve suların hâkimi olduğuna inanılan İlyas peygamberin yılda bir kez görüştüğü, 5 Mayıs gecesi ve 6 Mayıs günü kutlanan doğa ve evrenle ilgili bilgi ve pek çok uygulamayı içeren bir bayramdır. Hıdırellez, baharın müjdecisi, bahar ise bolluk ve bereketin habercisidir. Böyle bir günde mutlu olmak, mutluluğumuzu paylaşmak hepimizin hakkıdır. Hıdırellez, yüzyıllardır hem Türkiye’de, hem de Balkanlar ve diğer coğrafyalarda kutlanmaktadır. Bu sempozyum, Somut Olmayan Kültürel Miras olarak Hıdırellez yansımalarının incelenmesi ve Türk Dünyası için sürdürülebilir bir model önerisi başlıklı proje kapsamında hazırladığımız bir etkinliktir. Projeyi hazırlayan İletişim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Selin Bitirim Okmeydan’a ve emeği geçen tüm akademisyenlerimize teşekkür ederim. Sempozyumumuza, UNESCO Türkiye Milli Komisyon logosunu kullanım izni vererek bizi kurumsal kimliği ile destekleyen Komisyon Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz’a ve yönetim kurulu üyelerine teşekkürlerimi sunuyor, tüm Türk dünyasının Hıdırellez bayramını kutluyorum” dedi.
Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Selin bitirim Okmeydan ise, “Türk Dünyasına ait somut olmayan kültürel miras unsuru olan Hıdırellez, ‘Bahar Bayramı Hıdırellez’ adı ile 2017 yılında Türkiye ve Kuzey Makedonya ortak dosyası olarak UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesi’ne kaydedilmiştir. Ancak, 2017 yılından bu yana, Hıdırellez kutlamalarının Türk Dünyasındaki yansımalarını bütünsel bir şekilde inceleyen ulusal bir çalışmaya rastlamadığımız için bu projeyi gerçekleştirmeye karar verdik. Projemizde, Türkiye Cumhuriyeti ile Hıdırellez kutlamalarının yapıldığı 11 Balkan ülkesi olmak üzere Türk Dünyası içinde yer alan toplam 12 ülkeyi araştırmaya dahil ettik. Böylece, Hıdırellez’in kutlandığı 12 ülkenin en çok ziyaret edilen dijital gazeteleri üzerinden Hıdırellez geleneklerinin farklı ülkelerdeki yansımalarını inceleyerek, Türk Dünyasında, Hıdırellez’e ilişkin panoramik bir görüntü sunmayı amaçlıyoruz. Ayrıca projemiz kapsamında gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre Türk Dünyasında Hıdırellez için özgün ve sürdürülebilir bir model önerisi geliştirmeyi hedefliyoruz. Bu proje sonucunda önereceğimiz model ile Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Toplulukları arasında yeni işbirliği fırsatlarının doğacağını ve modelimizin Ege Üniversitesinin bilimsel vizyonu ile Türkiye Cumhuriyeti’nin öncelikli politikalarını güçlendirmede somut bir katkı sağlayacağını öngörüyoruz” dedi
Sempozyum kapsamında düzenlenen oturumlarda Hıdırellez geleneğinin korunması ve sonraki nesillere aktarılması konusunda fikirler tartışılırken; Bulgaristan, Kuzey Makedonya, Kosova, Arnavutluk gibi ülkelerde Hıdırellez kutlamaları gelenekleri hakkında bilgiler verildi.
