EÜ Etnografya Müzesinde danteller fotoğraf sanatıyla buluştu

Ayça Düzgün- Kağan Çintay- Mustafa Kaya

Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi, nostalji ile geleneksel zanaatı fotoğraf sanatıyla buluşturan özel bir sergiye kapılarını açtı. Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Sanat Bölümü Fotoğraf ve Video Anasanat Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Burcu Böcekler’in eserlerinden oluşan “Nostalji Yüzeyleri: Danteller” başlıklı sergi, sanatseverlerin beğenisine sunuldu. Serginin açılışına Müze Müdürü Doç. Dr. Dilek Maktal Canko’nun yanı sıra akademisyenler ve sanatseverler katıldı.

Serginin küratörlüğünü üstlenen Doç. Dr. Dilek Maktal Canko, “Bugün Yıldız Teknik Üniversitesinden Doç. Dr. Burcu Böcekler hocamızı misafir ediyoruz. Bu eserleri, ilk defa burada sergileniyor.  Daha önce de Hocamızla çeşitli atölye çalışmaları yapmıştık. Bizim çalışmalarımıza çok destek veren bir hocamız. Birlikte çok güzel işler yapıyoruz” dedi.

Eserlerinde kullandığı teknikle ilgili bilgi veren Doç. Dr. Burcu Böcekler, “Bu teknik, 1843 yılında İngiliz bilim insanı John Herschel tarafından keşfediliyor. Aslında siyah-beyaz fotoğraf tekniklerine bir alternatif, başka bir malzemeyle elde ediliyor. Potasyum ferrisiyanür ve demir amonyum sitrat adlı iki kimyasalın karışımıyla ve güneşe reaksiyonu ile mavi rengi alan bir teknik” dedi.

Tekniğin tarihsel kökenlerine değinen Doç. Dr. Böcekler, “Tarihteki ilk kadın fotoğrafçı Anna Atkins, bu tekniği uyguluyor. O da bir ressam. Deniz yosunlarıyla bir kitap hazırlıyor. 383 tane görsel olan kitaptan günümüzde yalnızca 12’si kalmış. Amsterdam’daki müzede o kitaba özel izinle bakma şansım oldu. Bir el yazması gibi özenliydi; altın varaklı bir ciltle korunan bir kitaptı. Bu teknik bilimsel amaçla kullanılıyor çünkü bir çiçeği ya da deniz canlısını çizmek günler sürerken bu yöntemle hızlı ve doğru görsel elde ediliyor” dedi.

Sergide yer alan çalışmaların üretim sürecini anlatan Doç. Dr. Böcekler, “Burada gördüğünüz bütün görsellerde dantellerin kendileri kullanıldı. Dantelin kendisini koyuyoruz ve üzerinden çektiğimizde ışık almayan yerler beyaz kalıyor, ışık alan yerler mavi oluyor. Güneşte yıkadıktan sonra kâğıdımızda görüntüler oluşuyor” diye konuştu.

“Dantellerle kişisel ve toplumsal hafıza birleşiyor”

Dantellerin hem kişisel hem de toplumsal bir anlam taşıdığını vurgulayan Doç. Dr. Böcekler, “Kullandığım danteller, ailemden kalan danteller. Hepsi birer hatıra nesnesi. Bu nedenle hem kişisel bir hikâye hem de toplumsal belleğe ait bir katman taşıyorlar. Toplumsal cinsiyet bağlamında da dantel, sembolik bir anlam taşıyor” dedi.

Kullanılan tekniğin günümüzde yeniden tercih edilmesinin dijital dünyaya karşı bir tepki değil, bilinçli bir seçim olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Böcekler, “1990’larda dijital fotoğraf ortaya çıktıktan sonra her şey hızlandı. Bu tarz yavaş, manuel teknikler artık bir tercih meselesi haline geldi. İsteyen dijital çeker, isteyen yapay zekâ ile işler üretir ama bu gibi teknikler sanatçının sürece dâhil olduğu farklı bir üretim biçimi sunuyor” diye konuştu.

Konuşmaların ardından Doç. Dr. Burcu Böcekler, katılımcılardan gelen eserleriyle ilgili soruları yanıtladı. Sergi, 16 Temmuz tarihine kadar EÜ  Etnografya Müzesinde ziyarete açık olacak.